کاتێک بڕوانامەی SSL چالاک دەکەیت لەسەر وێب سایتەکەت، هەروەها گرنگی بە بەرواری بەسەرچوونی بدە. چونکە ئەم بڕوانامە هەمیشەیی نیە و کاتی بەسەرچوونی هەیە. ئێستا، ئەگەر سەرنج نەدەیت و بڕوانامەی SSL بەسەرچووە، چ کێشەیەک بۆ سایتەکە دروست دەبێت.
بڕوانامەی SSL چییە، بۆچی بەکاردێت؟
لەم وتارەدا باسی ئەو کێشانە دەکەین کە بەهۆی بەسەرچوونی بڕوانامەی SSL دروست دەبن. کاتێک بڕوانامەی SSL بەکاردێنیت لەسەر ماڵپەڕەکەت، ئەگەر کاتی چالاک بوونی تەواو بێت، بە دڵنیاییەوە ڕووبەڕووی چەند دەرئەنجامێکی زۆر خراپ دەبیتەوە، کە گرنگترینیان ئەگەری هاکبوونی ماڵپەڕەکەتە.
هۆکارەکانی بەسەرچوونی بڕوانامەی SSL؟
ئەوەی لەم وتارەدا دەیخوێنیتەوە:
دوو هۆکار هەیە هۆکاری یەکەم دەگەڕێتەوە بۆ سەلماندن، کە پێش دەرچوونی ئەم بڕوانامانە ئەنجام دەدرێت.
ئەو قەوارەیەی کە کۆنترۆڵی پیشەسازی دەکات، کۆمەڵەی CA/Browser (CA/B)، پشتگیری ماوە کورتەکانی متمانە دەکات چونکە پێویستی بە قەوارەکان هەیە کە بڕوانامەی دەرچوویان هەیە بۆ ئەوەی متمانەی ئاسایی زیاتریان هەبێت.
ئەمە لەبەر ئەوەیە کە یاساکانی ماڵپەڕەکان و هۆستەکان هەمیشەیی نین و بەردەوام لە گۆڕاندان. زانیاری بە بەردەوامی دەگۆڕێن. کۆمپانیاکان دەست لە دەستدان. وێب سایتەکان دەست لە دەستدان.
ئەگەر بەبەردەوامی ئەو زانیاریانە نەپشکنن کە لەلایەن ئەم ڕێکخراو و ماڵپەڕانەوە دابینکراون ئەگەری متمانەکردنیان کەم دەبێتەوە. CA هێشتا پێی باشترە کە بتوانێت بڕوانامەی SSL بە سێ ساڵی و پێنج ساڵی بفرۆشێت. بەم دواییانە ئەوان تەنانەت 2 ساڵ کاتیان قبوڵ نییە، وە کاتی درێژکردنەوەی بڕوانامەی SSL دەبێت تەنانەت کەمتر لە دوو ساڵ بێت.
هۆکارەکانی تر بۆ بەسەرچوونی بڕوانامەی SSL
هۆکارێکی تر بۆ ئەمە ئەوەیە کە تەکنەلۆجیای نوێ و ستانداردە نهێنیەکان بەڕۆژ بڵاو دەکرێنەوە. ھەروەھا، ئەگەر بەسەرچوونی هەر بڕوانامەیەک کە ستانداردی کۆن بەکاردێنێت تەمەنی سێ بۆ پێنج ساڵ بێت – کاتی بەسەرچوونی ستانداردە نوێیەکانیان هەروەها بەپێی ماوەی نوێکردنەوەی بڕوانامەی SSL دەردەکرێت.
لە کۆتاییدا، ئەم ماوە درێژە لە باشترین بەرژەوەندی خاوەن سایتەکە نییە و لەوانەیە ڕووبەڕووی کێشەی جدی ببێتەوە ئەگەر نوێکردنەوەی وێبگەڕەکە بۆ سایتەکەی جێبەجێ نەکرێت.
کەواتە ئێمە بەو ئەنجامە دەگەین کە هەر کە بڕوانامەی SSL کورتتر بێت بۆ نوێکردنەوەی کات، ئەگەری زیاتر دەبێت بۆ جێبەجێ کردنی نوێکردنەوەکان لەسەر ماڵپەڕەکە.
چی ڕوودەدات کاتێک بڕوانامەی ئاسایشی وێب سایتەکە بەسەردەچێت؟
کاتێک بڕوانامەی SSLی چالاکت هەیە، سێرڤەری وێب سایتەکەت هەرکاتێک سەردانکەرێک بیەوێت پەیوەندی بکات خەریکی شتێک دەبێت کە پێی دەوترێت گونجانی SSL. لە ماوەی ئەم کارەدا، بۆ وێبگەڕی بەکارهێنەرەکە بڕوانامەی ئێس ئێس ئێڵی سایتەکە دابین دەکات. پرۆسەی مۆركردن پێویستی بەوەیە کە بڕوانامەی SSL دروست بێت.
هەر بڕوانامەیەک دەرکراو و داتای بەسەرچووی تێدا کۆدکراوە. ئەمە ڕێگە بە وێبگەڕەکە دەدات بۆ ئەوەی دیاری بکات کە ئایا هێشتا بڕوانامەکە دروستە یان بەسەرچووە.
نیشاندانی بەسەرچوونی بڕوانامەی SSL لە سیستەمی بینەران
ئەگەر بڕوانامەکە بەسەرچووبێت، وێبگەڕی بەکارهێنەر ڕێگایەکی نییە بۆ سەلماندنی ڕاژەکارەکە. واتە ناتوانێت بە شێوەیەکی یەکلاکەرەوە پێت بڵێت کە ئایا ئەو ماڵپەڕەی کە ئەم بڕوانامەیە دابین دەکات خاوەنی یاسایی خۆیەتی.
لە کۆتاییدا، دەبێتە هۆی ئاگادارکردنەوەی هەڵە بۆ بەکارهێنەر کە ئەم ماڵپەڕە جێی متمانە نیە. ئەم هەڵەیە زۆر خراپە چونکە بەکارهێنەرەکە لە ماڵپەڕەکەت دوور دەکەوێتەوە و دەبێتە هۆی لەدەستدانی متمانەی وێب ماڵپەڕەکەت.
ئەگەر ماڵپەڕەکەت بتوانێت HTTP Strict Transport Security (HSTS) بەکاربهێنێت، پێویستی بە گرێدانێکی پارێزراو هەیە، ئەگەر بڕوانامەکە دروست نەبێت، وێبگەڕەکە ناتوانێت پەیوەندیەکی پارێزراو دروست بکات و ماڵپەڕەکەت بەتەواوی بلۆک دەکرێت.
گرێنگ ترین کێشە کە بەهۆی بەسەرچوونی بڕوانامەی SSL ڕوودەدات
- ماڵپەڕەکەت چیتر HTTPS ی نابێت
- کاتێک بەکارهێنەرەکە ماڵپەڕەکەت دەکاتەوە، ئەوە ڕووبەڕووی بژاردەی “پارێزراو نیە” دەبێتەوە
- پەیوەندی کردن لەگەڵ کڕیارەکانت چیتر جێی منمانە نابێت
- سەردانکەرانی ماڵپەڕەکەت ناتوانن ناسنامەکەت بسەلمێنن
- لەوانەیە ڕووبەڕووی هێرشێکی MitM ببیتەوە و پارە و زانیاری لەدەست بدەیت
- متمانەی کڕیارەکانت لە دەست دەدەیت
- پلەبەندی خۆت لە بزوێنەری گەڕان لە دەست دەدەیت، بە گووگڵیشەوە.
کەواتە چارەسەری بەسەرچوونی بڕوانامەی SSL چییە؟
ئەگەر بزانیت کەی بڕوانامەی SSL بەسەردەچێت، تەنها پێویستە بە بڕوانامەی SSLی بەسەرچووە بە بڕوانامەیەکی نوێ جێگیر بکەی، یان لەگەڵ کۆمپانیایەک کار بکە کە دەتوانێت ئاگادارت بکاتەوە کە بڕوانامەی SSL خەریکە بەسەر دەچێت.
